مدتی است که طراحان ایرانی هم پیرو طراحان زبردست دنیا به سبک مینیمال یا همان سبک طراحی خلوت و حداقلی علاقه‌مند شده‌اند و خیلی از طرح‌های تبلیغاتی سال‌های اخیر روی درودیوار شهر طرح‌هایی است با پس‌زمینه تک‌رنگ با یک عبارت کوتاه یا تصویر محصول. خیلی خلاقیت به خرج داده باشند یک علامت تعجب یا چند نقطه هم کنارش می‌بینید!!
البته بدیهی است قصد جسارت به طراحان استادکار و خلاقی که می‌دانند کی باید از رنگ استفاده کنند و کی باید با سفید کاغذ طرح را ببندند نداریم، موضوع موج غیرحرفه‌ای طراحی‌هایی است که کلمه‌ی سبک مینیمال پوششی می‌شود برای کم‌سوادی یا جرأت کافی نداشتن طراح.
یک‌بار یک طراح دکوراسیون داخلی مشهور فرانسوی که خانه‌اش پر از رنگ‌های زنده و جزئیات فراوان بود گفت که اصلاً رنگ خاکستری، بژ و کرم را به‌عنوان رنگ قبول ندارد و استفاده از این رنگ‌ها برایش به معنی ترسیدن از رنگ‌های واقعی است. شاید تعمیم نظر این طراح برای پوشش همه‌ی سلیقه‌ها افراطی باشد، ولی نکته‌ی درستی در این صحبت‌ها هست که : استفاده از طرح و رنگ علاوه بر مهارت، جسارت هم می‌خواهد. می‌خواهیم در این مطلب در مورد سبک مینیمال صحبت کنیم و ببینیم چطور می‌توانیم طرح‌هایی با سبک مینیمال داشته باشیم که واقعاً با کاغذ سفید فرق دارند. اگر در یک‌کلام بگوییم، طرح مینیمال واقعی طرحی است که طراح در عین اشراف و تسلط به استفاده از رنگ‌ها و اشکال، با نگاهی هوشمندانه خروجی کار را خلوت می‌کند و برای هر فضای خالی یک دلیل قانع‌کننده دارد. به‌عبارت‌دیگر طراحی مینیمال علاوه بر طراحی متعارف، یک کار دیگر هم انجام می‌دهد که اصلاً آسان‌تر از مرحله‌ی اول نیست : ساده کردن و خلوت کردن هر آنچه لازم نیست باشد.
نکات و نمونه‌هایی از طراحی مینیمال:
۱. یکپارچگی در طراحی مینیمال
گاهی برای معرفی و جا انداختن لوگوی یک برند باید سادگی را حفظ کرد. ثبت پیچیدگی برای ذهن‌ها کمی مشکل‌تر است. اما برای اینکه این سادگی هویت‌بخش باشد باید یکپارچگی شخصیت طرح را نیز حفظ کنید. درواقع طوری ساده باشید که بتوانید از اصل «سادگی همیشه مد است» برای کاربردهای مختلف استفاده کنید. به این طرح نگاه کنید؛ فونت و طرح بسیار ساده است، اما توانسته با یک خط تیره یک تم یکپارچه ایجاد کند.
۲. پیوندهای پنهان در طراحی مینیمال
اینکه در یک طراحی مینیمال نمی‌خواهید درگیر پیچیدگی‌های طراحی شوید نه‌تنها به معنای خلاقیت کمتر نیست، بلکه بیشتر باید بتوانید از ایده‌های خلاقانه‌تری برای خاص کردن طرح استفاده کنید. یکی از این موارد پیدا کردن روابط پنهان درون المان‌هاست. به این طرح نگاه کنید؛ رابطه‌ای که بین دو حرف O و A در ابتدا و انتهای کلمات موردتوجه قرار گرفته ایده‌ی اصلی معرفی Opera Australia شده است. این طرح مینیمال نیاز به هیچ المان دیگری برای درگیر کردن ذهن مخاطب ندارد.
۳. استفاده از تصویر به اندازه‌ی لازم در طراحی مینیمال
یک اشتباه می‌تواند این باشد که فکر کنید در طرح مینیمال فقط باید با ساده‌ترین فونت بنویسید و تا می‌شود از اشکال دوری کنید. خیر، شکل‌ها و آیکون‌ها در طرح مینیمال مثل ادویه‌ی غذا هستند، باید بتوانید به مقدار لازم و البته کافی از آن استفاده کنید. شناختن مرز این مقدار هنر شماست. به این طرح نگاه کنید کافی بود یکی از حروف کلمه Cake را به شکل برشی از کیک بنویسد تا برای به‌یادماندنی شدن هیچ حرف‌اضافه‌ای لازم نباشد.
۴. ساده گویی در طراحی مینیمال
وقتی طرح مینیمال می‌شود درواقع فرصت خیلی کمی برای گفتن حرفهای ضروری دارید. یک ایده برای ایجاد یک طرح مینیمال خوب تمرکز روی کارآمدی است. اگر بتوانید خیلی ساده و رسا پیامتان را برسانید بدون اینکه حرف اضافی زده باشید ممکن است طرح مینیمال فوق‌العاده‌ای ساخته باشید. این طراح خوش‌ذوق با یک خط مطلب و چند راهنمایی ساده توانسته همزمان آدرس سایت، ایمیل و اکانت توییترش را معرفی کند. درواقع با حذف کردن تکرار کلمات مشابه و ارتباط بین آدرس‌ها طرح ساده‌ی خود را هوشمندانه مینیمال کرده است.
۵. خط‌کشی در طراحی مینیمال
به‌طورکلی استفاده از خطوط منظم برای طراحی خیلی کار راه بینداز است. قبل در مورد کاربردهای آن گفته‌ایم. در طراحی‌های مینیمال این کار خیلی به شما کمک می‌کند. چون المان‌های زیادی برای چیدن ندارید وقتی آن‌ها را مرتب می‌چینید یا از المان‌های خط مانند استفاده می‌کنید، مخاطب می‌تواند روی نظم و خرد شما بیشتر حساب کند. این طرح با استفاده از چاقو توانسته حس خطوط موازی را روی طرح ساده‌ی خود پیاده کند.
۶. ایجاد تعادل و توازن در طراحی مینیمال
در مورد توازن در طراحی خیلی صحبت کرده‌ایم. اینجا که موضوع حداقلی بودن است هم باید این فاکتور در نظر گرفته شود. مثلاً میزان مطلب با تصویری که احیاناً می‌خواهید بگذارید، و پیچیدگی‌های دیگر باید درمجموع حس حداقلی را حفظ کنند. نباید هیچ المانی روی دیده شدن المان دیگر اثر بگذارد و ذهن بیننده را شلوغ کند. در این طرح که می‌بینید، صفحه‌ای که مطلب بیشتری با فونت ریزتر نوشته‌شده با یک تصویر خیلی ساده جفت شده و در عوض برای حفظ تعادل صفحه‌ای که متن کوتاه دارد تصویر بزرگ‌تری قرار داده شده است.
۷. سنت‌شکنی در طراحی مینیمال
مینیمال بودن درست است که ظاهراً خروجی را خلوت‌تر می‌کند. اما همان‌طور که گفتیم یک طراح مینیمال مقداری جسور است و طبیعتاً نباید از شکستن قوانین بترسد. هیچ دلیلی ندارد همیشه اصول طبیعی رعایت شوند. گاهی باید تااندازه‌ای قواعد را خم کنید تا دیده شوید. البته این هم مثل فلفل گزنده است. باید مراقب باشید مخاطب حس نکند شما هیچ چارچوبی نداشته‌اید. این طرح را ببینید، جهت شمال و جنوب برای کلمات NOURTH و SOUTH به‌صورت بصری برعکس شده است. اینجا خوانایی کلمه قربانی شده، ولی برای جلب‌توجه در طراحی یک طرح مینیمال ایده‌ی خوبی بوده است.
۸. بازی با نوشته‌ها در طراحی مینیمال
وقتی یک طرح مینیمال دارید که نوشته‌ی کوتاهی جای خودش را در آن پیدا کرده، گاهی یک مقدار شیطنت می‌تواند طرحتان را مزه دار کند و نشان دهد که شما خیلی کارها می‌توانستید بکنید که نکرده‌اید. فونت و کلمات خودشان در عین نوشته بودن تصویرند. وقتی می‌خواهید در استفاده از تصاویر صرفه‌جویی کنید می‌توانید از ظرفیت این اشکال استفاده کنید. در این طرح کمی اثر موج مانند آب کافی است تا طرح جذاب‌تری داشته باشیم.
۹. فضای سفید در طراحی مینیمال
شاید بدیهی به نظر بیاید که فضای سفید یک فضای مرده یا بی‌اثر است. یا فضایی است که هیچ کاربردی از آن گرفته نشده. در طراحی هوشمندانه‌ی مینیمال از فضای سفید و خالی کارکرد بکشید. فضای خالی در کلیت یک طرح خوب نقش خود را در نظم دهی و هدایت ذهن بیننده ایفا می‌کند و همچنین اگر درست به کار رفته باشد به چشم مخاطب استراحت می‌دهد تا بتواند راحت‌تر چیزی را که می‌خواهید ببیند. پس به انتخاب بخش‌های سفید طرحتان خوب فکر کنید.
۱۰. بعد سوم در طراحی مینیمال
از اینکه حتی یک قطره جوهر روی خروجی کارتان نباشد مینیمال‌تر هم می‌شود؟ تاکنون همه طرح‌ها بر اساس چاپ رنگ روی کاغذ دوبعدی بود. اگر بتوانید متن مورد نظرتان را به‌صورت برجسته روی کار اجرا کنید، یک کار باکلاس، شیک و فوق‌العاده انجام داده‌اید. حالا دست گرفتن مثلاً این کارت ویزیت یک احساس متفاوت ایجاد می‌کند.
۱۱. پس‌زمینه در طراحی مینیمال
معنای طرح مینیمال این نیست که همیشه باید پس‌زمینه بی‌رنگ یا تک‌رنگ باشد. گاهی یک تم یا بافت ساده می‌تواند درصورتی‌که المان‌های گزیده‌تری روی طرح می‌نشینند یک طرح مینیمال را خاص و بی‌نظیر کنند. این طرح ظاهراً پر از نقش است. اما درواقع با پس‌زمینه‌ی چوب مانند و تعداد کلمات کم خیلی ساده مخاطب را بدون اینکه ذهنش را درگیر کند با فضای کار خود آشنا می‌کند. یادتان باشد چیزی که در طرح مینیمال مهم است خلوت کردن ذهن بیننده است و این با تعداد کم داده محقق می‌شود. خیلی از طرح‌ها ظاهر ساده‌ای دارند ولی دیدن و مطالعه‌ی اجزای آن برای خواننده وقت‌گیر است. چنین طرح‌هایی مینیمال نیستند.
۱۲. خارج از چارچوب بودن در در طراحی مینیمال
یک طرح مینیمال خلوت است، درست. اینکه می‌خواهیم ذهن مخاطب را با انبوه کلمات و تصاویر مشغول نکنیم، این هم درست. اما هنوز ما نیاز داریم که تمرکز مخاطب را بخریم. اگر یادتان باشد قبلاً گفته‌ایم که گاهی برای مخاطب یک معما یا یک مقدار زحمت درست کنید و تحریکش کنید که مسئله را حل کند. در این طرح مینیمال اسم کتاب The Stranger جایی نوشته‌شده که هم خواناست و هم یک مقدار خارج از عرف است. خلوتی طرح اجازه می‌دهد مخاطب کمی دقت کند و کلمه را بخواند.
۱۳. رک و پوست کنده بودن در طراحی مینیمال
این نکته در طراحی وب بیشتر کاربرد دارد. وقتی طرح صفحه‌تان ساده و خلوت است و پیام زیادی برای گفتن ندارید، یک طرح مینیمال مستقیم و شفاف دقیقاً چیزی است که به شما کمک می‌کند. یک‌راست بروید سر اصل مطلب و آنچه می‌خواهید را خیلی منظم و دقیق جلوی چشم بگذارید تا از این مزیت مینیمال بودن خوب استفاده کنید. سایت برخلاف رسانه‌ی چاپی یک فضای تعاملی است و مخاطب باید با حداقل کلیک به هدف خود برسد.
۱۴. اندازه‌ها در طراحی مینیمال
قبلاً در مورد اینکه می‌توانید با تغییر سایز فونت‌ها به طرح تنوع بدهید و تمرکز مخاطب را هدایت کنید صحبت کرده‌ایم. در طرح مینیمال این کار هم ساده‌تر است هم ضروری‌تر. وقتی فضای بازتری داشته باشید با جدا کردن یک عبارت با فونت بزرگ، هم نیاز طبیعی به المان‌های دیگر رفع می‌شود هم برای هدایت ذهن خواننده به ترتیبی که شما می‌خواهید و ساده‌تر است می‌رسید. یک پاراگراف مفصل با فونت ریز وسط یا گوشه‌ی یک صفحه‌ی خالی هم خوانده نمی‌شود، هم به نظر می‌رسد شما فضا را زیادی آورده‌اید.
۱۵. رنگ در طراحی مینیمال
تصور نکنید که در یک طرح مینیمال استفاده از رنگ گناه است. نکته‌ی استاد طراحی دکوراسیون که در مطلب قبلی به آن اشاره کردیم را فراموش نکنید. رنگ مناسب طرح را گیرا می‌کند. مهم این است که تعداد رنگ‌ها از 2 یا 3 تجاوز نکند و همچنان عیار این است که ذهن را شلوغ نکند. به این طرح نگاه کنید، رنگ زرد یکپارچه در عین خلوت بودن کلیت طرح، چشم را خیره می‌کند. یک لوگوی ساده با رنگ سفیدو‌سیاه چشم و ابروی کار است و خروجی درنهایت یک طرح مینیمال موفق است.
۱۶. فضای خالی برای نمادها در طراحی مینیمال
وقتی طرحتان مینیمال است فرصت خیلی مناسبی دارید تا نماد برند خود را به چشم بیاورید. نماد شما می‌تواند یک آیکون یا یک حس و حال باشد. مثلاً برای تبلیغ یک کتابخانه شاید بخواهید نوعی نماد از عمیق بودن یا متفکر بودن ایجاد کنید. این طرح با توجه محتوای آن‌که در تضاد با شادی است از ایده‌ی صورتک غمگین استفاده کرده است و طراحی مینیمال فضای کافی در اختیارش قرار داده است.
۱۷. آیکون‌ها در طراحی مینیمال
شاید کمتر نیاز باشد تا کاربرد آیکون‌ها را تشریح کنیم. اما در دنیای طراحی مینیمال وقتی می‌خواهیم کم حرف بزنیم و زیاد شلوغش نکنیم، آیکون‌ها خیلی کمکمان می‌کنند. یک تصویر ساده کوچک که لب مطلب را می‌رساند به‌خصوص در طراحی وب می‌تواند بسیار کاربردی باشد.
۱۸. فونت‌های کمتر در طراحی مینیمال
در طراحی مینیمال بیشتر از طراحی‌های متعارف واجب است که چشم مخاطب را درگیر فونت‌های متعدد نکنید. یک تا سه فونت، آن‌هم اگر مطلب نوشتنی زیاد دارید. وگرنه اسم طرح را نمی‌توان یک مینیمال حرفهای گذاشت.
۱۹. شاهکار نظم در طراحی مینیمال
در طراحی مینیمال هر چیز خوبی که در طراحی معمولی وجود دارد می‌تواند اثر دوچندان داشته باشد. یکی از آن‌ها تنظیمات دقیق متن‌هاست. کوچک‌ترین بی‌دقتی روی خروجی خودش را خیلی نشان می‌دهد. به این طرح نگاه کنید؛ جای دقیق دو کلمه بالاسر هم و سلیقه‌ای که به خرج داده شده باعث شده که بیننده احساس کند این یک طرح فکر شده است.
۲۰. در طراحی مینیمال آینده‌نگر باشید
یک مزیت طرح‌های مینیمال این است که شانس بیشتری برای بقا دارند و به‌اصطلاح دیرتر از مد می‌افتند. قبلاً هم گفتیم که سبک مینیمال به معنی کاری نکردن نیست، بلکه از اصل «سادگی همیشه مد است» پیروی می‌کند. این تصویر را نگاه کنید، دنیای وب به هزار شکل تغییر کرد، اما طرح مینیمال بسیار موفق سایت گوگل جز در جزئیات تغییر چندانی نکرده است. هرچند این یک اصل کلی نیست، برای یک برند با برنامه‌ی درازمدت باید کمی ساده باشید تا هزینه‌ی کمتری بابت تغییرات بپردازید.
مطالب مرتبط:
- چه رنگی تبلیغ کنیم؟
- چاپ استیکر
- نکاتی پیرامون استفاده از فونت‌ها
- ایده‌هایی برای کارت ویزیت شفاف
- اصول و طراحی چاپ استیکر خودرو
- روش‌های طراحی یک بسته‌بندی خلاقانه