آشنایی و شناخت انواع جوهر چاپ

امروزه در کنار رشد روزافزونی که در صنعت چاپ و دستگاه‌های چاپگر شاهد آن هستیم می‌بینیم که تنوع جوهرهای موجود در بازار نیز افزایش پیدا کرده است. این تنوع به ما کمک می‌کند تا با توجه به نوع روش چاپ و نیز نوع پرینتر، مرکب مناسب را انتخاب کنیم و در نهایت بهترین خروجی را از فرایند چاپ داشته باشیم. ما در این مقاله قصد داریم شما را با انواع جوهرهای چاپ، کاربردهای هر یک از آنها، مواد اولیه تشکیل‌دهنده این جوهرها و در آخر نحوه تشخیص کیفیت جوهر آشنا کنیم پس تا انتهای این مطلب با مجموعه آی آر چاپ همراه باشید.

انواع جوهر کدامند؟

همانطور که در بالا گفته شد انواع متنوعی از جوهر چاپ را می‌توانید در بازار پیدا کنید. در ادامه به تعدادی از پرکاربردترین آنها اشاره می‌کنیم و کمی هم راجع به ویژگی‌های هریک از آنها صحبت خواهیم کرد. از آنجا که در این مطلب، واژه مایع جوهر یا حلال خیلی به گوشتان می‌خورد بهتر است اول با آن آشنایی پیدا کنید و سپس به سراغ انواع جوهر برویم. به طور کلی هر جوهر چاپ از 4 جز یعنی رنگدانه، مواد چسبنده، حلال و مواد افزودنی تشکیل می‌شود که وظیفه آن جذب سایر اجزای تشکیل‌دهنده جوهر و انتقال آن به بستر چاپ است. مایع جوهر پس از اتمام فرایند چاپ تبخیر، خشک یا جذب شده و از طرح چاپی خارج می‌‌شود.

بیشتر بخوانید: کد و انواع رنک مشکی (سیاه) در فتوشاپ

1. جوهرهای مبتنی بر آب

از این نوع جوهر در چاپ روی پارچه خیلی استفاده می‌شود. در یک تعریف بسیار ساده، در جوهر مبتنی بر آب، از آب به عنوان مایع حامل استفاده می‌شود و به همین دلیل است که کمترین میزان خطر برای انسان و کمترین میزان آلودگی برای محیط زیست را دارد. یکی دیگر از مزایای این نوع مرکب این است که قیمت نسبتا پایینی داشته و همین موضوع در کاهش هزینه نهایی چاپ نقش مهمی دارد. از جوهرهای مبتنی بر آب در پرینترهای اپسون، رولند و اچ‌پی استفاده می‌شود. این نوع جوهر برای چاپ روی پارچه و اجرای طرح‌های گرافیکی کاربرد دارد.

2. جوهرهای مبتنی بر حلال

در جوهر مبتنی بر حلال، از حلال آلی به عنوان مایع حامل استفاده می‌شود. جوهرهای حلال معمولا با قیمت‌های ارزانی در بازار توزیع می‌شوند. نکته مهمی که باید درباره این نوع جوهر بدانید این است که سازگاری مناسبی با محیط زیست ندارند و گازهای سمی تولید می‌کنند. برای رفع بوهای شدید ناشی از استفاده از این نوع مرکب‌ها، در فضای چاپخانه باید تهویه‌های مناسبی تعبیه کرد. جوهر مبتنی بر حلال، گزینه بسیار مناسبی برای محصولات چاپی تبلیغاتی می‌باشد چون تابلو و پوسترهایی که قرار است در فضاهای باز نصب شوند در معرض انواع شرایط مخرب محیطی و آب و هوایی قرار دارند و باید از جوهر بادوام در چاپ آنها استفاده نمود.

کلیک کنید: چاپ کنواس با طرح دلخواه شما

3. جوهر بر پایه روغن

یکی از پرمصرف‌ترین جوهرهای چاپی، جوهر بر پایه روغن است که از رنگدانه، لاک و چسب تشکیل می‌شود. لاک یک روغن گیاهی است که خیلی سریع خشک می‌شود و برای براق تر نمودن سطح طرح چاپی از آن استفاده می‌شود. این جوهر فقط در انواع خاصی از پرینترها قابل استفاده است از جمله رولند سری fg50. جوهر چاپ افست یکی از روغن‌های بر پایه روغن است. در کنار خشک شدن سریع، از سایر مزایای این دسته از روغن ها می‌توان به کیفیت عالی طرح چاپی و همینطور قابلیت استفاده بر روی انواع فلزات، کاغذ و مقوا اشاره کرد.

4. جوهر UV

جالب است بدانید جوهر یووی فاقد حلال است و به همین دلیل با محیط زیست سازگاری بالایی دارد. در جوهرهای مبتنی بر آب و حلال، برای اینکه رنگ جوهر باقی بماند باید مایع حامل خشک شود اما جوهر یووی به یک مایع جامد تبدیل شده و روی سطح چاپ باقی می‌ماند. جوهر یووی بیشترین استفاده را در چاپ‌های صنعتی و گرافیکی دارد.

5. جوهر لاتکس

از جدیدترین جوهرهای موجود در بازار می‌توان به جوهر لاتکس اشاره کرد که 70 درصد مواد تشکیل‌دهنده آن آب است. اما به چه چیزی لاتکس گفته می‌شود؟ لاتکس ذرات پلیمری معلق در جوهر هستند. بر خلاف آنچه از ظاهر کلمه لاتکس به ذهن خطور ما می‌کند، مانند پلاستیک ایجاد حساسیت نمی‌کند. با اینکه جوهر لاتکس دوام خوبی دارد اما همچنان کمتر از جوهر مبتنی بر حلال مورد استفاده قرار می‌گیرد. در فرایند چاپ با جوهر لاتکس، چون جوهر خیلی سریع خشک می‌شود، قطره‌های جوهر فرصت پخش شدن پیدا نمی‌کنند و به همین دلیل وضوح و کیفیت تصویر در این نوع چاپ بسیار بالاست.

6. جوهرهای ذوب داغ

نام دیگر جوهر ذوب داغ، تغییر فاز می‌باشد. از این جوهر برای چاپ بارکد روی بسته‌بندی محصولات مختلف استفاده می‌شود. یکی از ویژگی‌های این نوع جوهر این است که قابلیت خراشیدگی دارد. مزیت مهمی که این جوهر دارد پخش نشدن و عدم نفوذ آن به طرف دیگر کاغذ می‌باشد.

کاربردهای انواع جوهر چاپ

• جوهر چاپ حرارتی: خوب است بدانید به جوهر چاپ حرارتی، جوهر گرمایی یا سابلیمیشن هم گفته می‌شود. این جوهر در چاپ روی منسوجات (پارچه و لباس) و انواع هدایای تبلیغاتی کاربرد گسترده ای دارد. اگر زنده بودن رنگ، جلوه زیبا و مقاومت بالا در برابر رطوبت و شستشو برای شما اهمیت دارد حتما از روش سابلیمیشن و جوهر چاپ حرارتی استفاده نمایید.
• جوهر چاپ دستی: از انواع چاپ‌های دستی می‌توان به چاپ گود، چاپ برآمده (برجسته)، چاپ سیلک اسکرین و چاپ مسطح اشاره کرد. برای چاپ کردن طرح روی کارتن‌های بسته‌بندی، ساک‌های خرید، لباس، سرامیک، چوب و فلز می‌توان از جوهر چاپ دستی استفاده کرد.
• جوهر چاپ دیجیتال: در روش‌های چاپ دیجیتال مانند جوهرافشان از جوهر دیجیتال استفاده می‌شود. بیشترین کاربرد این جوهر در چاپ‌های تجاری با تعداد بالا و چاپ عکس دوربین‌های عکاسی می‌باشد.
• جوهر چاپ افست: از مرکب چاپ افست برای اجرای پروژه‌های چاپ تجاری با تیراژ انبوه استفاده می‌شود مانند چاپ کاتالوگ، نشریه، کتاب، بروشور تبلیغاتی و ...
• مرکب رسانا: از آنجا که این جوهر دارای ذرات کربن است برای چاپ روی قطعات الکترونیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. جوهر رسانا در روش چاپ جوهر افشان کاربرد دارد و برای چاپ روی سنسورهای نمایشی، ابزار و قطعات الکتریک، مدار الکتریک و صفحه نمایش لمسی کاربرد دارد.

بیشتر بخوانید: مزایای چاپ دیجیتال نسبت به چاپ سنتی

مواد اولیه جوهر چاپ

همانطور که در بالا به صورت خلاصه بیان شد، مرکب چاپ از 4 جز اصلی تشکیل شده است. در این بخش از مقاله می‌خواهیم به تفصیل راجع به این اجزا توضیح دهیم.

1. رنگ‌دهنده: اولین ماده تشکیل دهنده جوهر که بررسی می‌کنیم رنگ‌دهنده است که به 2 دسته رنگدانه پیگمنت و مواد رنگی تقسیم می‌شود. رنگدانه‌ها می‌توانند آلی، غیر آلی و نیز رنگی یا سفید و سیاه باشند. بر خلاف رنگدانه‌ها که نامحلول می‌باشند، مواد رنگی محلول هستند.
2. اتصال دهنده یا چسب: اتصال‌دهنده باعث افزایش خاصیت چسبندگی ذرات جوهر به یکدیگر می‌شود. همچنین باعث افزایش چسبندگی به سطحی که قرار است روی آن چاپ اجرا شود هم می‌شود. چسب موجود در جوهر از جنس پلیمر یا رزین است.
3. حلال: حلال موجود در ترکیب جوهر 2 نقش مهم را ایفا می‌کند. نقش اول مربوط به تنظیم ویسکوزیته جوهر است یعنی جوهر به اندازه‌ای رقیق باشد که به سهولت روی غلطک دستگاه چاپ جریان پیدا کند و از طرفی سراریز هم نشود و به سمت دیگر سطح چاپی نفوذ نکند. ویسکوزیته پارامتری است که میزان جاری شدن یک مایع را نشان می‌دهد و به آن گرانروی هم گفته می‌شود. نقش دوم حلال هم مربوط به تنظیم زمان و سرعت خشک شدن جوهر است.
4. افزودنی: از افزودنی می‌توان برای کم شدن میزان کف، جلوگیری از ته‌نشین شدن موادرنگی، بیشترشدن خاصیت چسبندگی جوهر و بهینه‌شدن زمان خشک‌شدن آن استفاده کرد. از موم، ضدکف و روان‌کننده می‌توان به عنوان افزودنی در ساخت جوهر چاپ استفاده نمود.

راه‌های تشخیص کیفیت جوهر چاپ

در آخرین قسمت از این مقاله به بیان پارامترهایی می‌پردازیم که از طریق آنها می‌توان به آسانی جوهر با کیفیت را از بی‌کیفیت تشخیص داد.

• مهمترین نکته در زمان خرید جوهر توجه به تاریخ تولید و انقضای این محصول است. جوهرهایی که تاریخ مصرف آنها رد شده به هد دستگاه‌ چاپ آسیب جدی وارد می‌کنند و هزینه زیادی به چاپخانه تحمیل خواهند کرد.
• در نظر داشته باشید جوهرهایی که خیلی ارزان‌قیمت هستند را با دقت بیشتری خریداری کنیم چون ممکن است قیمت کم آنها به دلیل کیفیت پایین جوهر باشد.
• بررسی بوی جوهر نیز از مواردی است که از طریق آن می‌توان تا حدود زیادی به کیفیت جوهر پی برد. جوهر باکیفیت بوی بسیار ملایم و کمی دارد. اگر میزان سالونت در جوهر زیاد باشد، بوی تندی خواهد داشت و نشان دهنده کیفیت نه چندان خوب جوهر است.
• جوهر را حتما از برندهای معتبر و فروشگاه‌های شناخته شده خریداری نمایید.

مطالعه مقالات زیر پیشنهاد می شود:

• تفاوت RGB و CMYK و کاربردشان در چاپ
• تفاوت بین لیبل گلاسه و مات در چیست؟
• معرفی چاپ یووی UV و کاربردهای آن
• تاریخچه تئوری رنگ‌ها
• لمینیت کاغذ چیست؟ انواع ، مزایا و موارد استفاده آن در چاپ
• لمینیت گرم و سرد چه تفاوت هایی دارند؟