تاریخچه چاپ افست ؛ بررسی مزایا و کاربردها

تقریبا محال است که در صنعت چاپ و تبلیغات فعالیت داشته باشید ولی کلمه افست به گوشتان نخورده باشد. روش چاپ افست یکی از بهترین و محبوب‌ترین روش‌های چاپ در تیراژ  بالاست. ما در این مقاله قصد داریم به صفر تا صد روش چاپ افست بپردازیم. هر آنچه درباره این روش چاپ لازم است بدانید در این مطلب خواهید خواند، پس تا انتها با مجموعه آی آر چاپ همراه باشید.

چاپ افست چیست؟

چاپ افست معادل کلمه Offset Printing می‌باشد که به آن لیتوافست هم گفته می‌شود. در این روش رنگ‌ها به خوبی تثبیت می‌شوند. پرکاربردترین روش چاپ برای تعداد بالا چاپ افست است. ما به صورت روزانه با محصولاتی که در تیراژ  بالا چاپ می‌شوند سروکار داریم. مثلا کتب مختلف، مجلات گوناگون، بروشورهای تبلیغاتی، تراکت، کارت ویزیت و سایر محصولات اگر در تعداد بالا چاپ ‌شوند همگی به روش افست تولید می‌شوند.

تاریخچه چاپ افست

روش افست برخلاف روش دیجیتال که پیشینه چندانی در صنعت چاپ ندارد، دارای قدمت طولانی‌تری است. در اواخر قرن هجدهم اولین دستگاه لیتوگرافی افست در کشور انگلیس ساخته و راه‌اندازی شد. حدود 30 سال بعد یعنی در اوایل قرن نوزدهم، فناوری افست وارد چاپخانه‌ها شد و شرکت پیترپرس که یک شرکت مطرح مطبوعاتی بود برای اولین بار از دستگاه افست برای چاپ روزنامه‌‌های خود استفاده کرد. این دستگاه بعد از گذشت سالیان هنوز هم یکی از بهترین و پرکاربردترین دستگاه‌های چاپ مورد استفاده در چاپخانه‌هاست.

انواع روش های چاپ افست

• چاپ افست سنتی:

در این روش که بر اساس لیتوگرافی می‌باشد طرح و رنگ روی سطح مورد نظر برای چاپ قرار می‌گیرد و یک ماده چرب نیز روی آن قسمت‌هایی منعکس می‌شود که نباید چاپ روی آنها انجام شود. در واقع این روش به کمک تضاد و تقابلی که بین فاز آب و روغن وجود دارد اجرا می‌شود و همین باعث عدم پخش شدن جوهر روی کاغذ می‌گردد.

• چاپ افست مدرن:

در روش مدرن که بر اساس فناوری کامپیوتر و پلیت شکل گرفته، رنگ‌ها طبق ترکیب CMYK و توسط رایانه انتخاب می‌شوند. سپس بر اساس رنگ انتخاب شده، پلیت و سیلندرهای پوشیده از زینک آماده خواهند شد. در این روش هم سرعت چاپ نسبت به روش افست سنتی بالاتر است و هم کیفیت محصول چاپی تا حدود زیادی بهتر می‌باشد.

مزایای چاپ افست

چاپ افست دارای مزایای مختلفی است که باعث شده از دیرباز تاکنون جز روش‌های چاپ محبوب در صنعت چاپ و تبلیغات به حساب بیاید. ماندگاری و دوام بالا، تثبیت رنگ، کیفیت خوب، امکان چاپ در تیراژ  بالا، سرعت بالای چاپ، امکان انتخاب طیف گسترده‌ای از سطوح چاپی و نیز مقرون‌به‌صرفه بودن چاپ در تعداد بالا از جمله مزایای استفاده از روش افست است. همچنین میزان تولید زباله به دلیل حجم کم باطله در این روش پایین است.

معایب چاپ افست

در کنار مزایائی که برای روش افست برشمردیم، این روش دارای محدودیت‌ها و معایبی هم هست که در این بخش به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

1. میزان سرمایه اولیه برای خریداری و راه اندازی دستگاه‌های چاپ افست بالاست.
2. برخلاف روش چاپ دیجیتال که مکانیزم بسیار ساده‌ای دارد، دستگاه‌های چاپ افست فرایند پیچیده‌ای دارند. بنابراین برای اجرای یک چاپ با کیفیت، به اپراتورهای متخصص و آموزش دیده نیاز می‌باشد.
3. قیمت دستگاه‌های چاپ افست گران است.
4. زمان چاپ به دلیل نیاز به آماده‌سازی و راه‌اندازی دستگاه و ملزومات چاپی نسبتا بالاست.
5. امکان تغییر داده‌ ورودی به دستگاه تا اتمام فرایند چاپ افست، امکان‌پذیر نیست.

چاپ افست چه ویژگی هایی دارد؟

تا اینجای مقاله تا حدودی با چاپ افست آشنا شده‌اید. اگر بخواهیم به طور کلی راجع به ویژگی‌های این روش صحبت کنم باید بگوئیم با تنوع رنگی زیاد و در تیراژهای بالا کاربرد فراوانی دارد. اجرای چاپ افست در تعداد بالا با سرعت زیاد و هزینه پایین انجام می‌شود. محدودیت خیلی کمی نیز در سایز و نوع سطح چاپی در این روش وجود دارد.

تفاوت های چاپ دیجیتال و چاپ افست

چند مورد از اصلی‌ترین تفاوت‌های روش دیجیتال و افست به شرح ذیل است:

1. عمده‌ترین تفاوت بین روش دیجیتال و افست در تعداد چاپ است. چاپ افست برای تعداد بالای 1000 عدد کاربرد دارد.
2. پیچیدگی فرایند چاپ، تفاوت دیگر این دو روش است. دستگاه‌های چاپ دیجیتال دارای تنظیمات سریع و راحت هستند درحالی‌که فرایند چاپ دستگاه‌های افست پیچیده و زمانبر است.
3. در روش افست محدودیت کمتری در انتخاب سطح چاپی وجود دارد به عبارت دیگر افست روی سطوح و اجسام متنوعی از جمله کاغذ با گرماژهای مختلف، مقوا، چرم، پی‌وی‌سی و ... قابلیت اجرای چاپ دارد.
4. زمانی که فرایند چاپ افست شروع می‌شود دیگر امکان تغییر اطلاعات وجود ندارد ولی در چاپ دیجیتال در هر دور چاپ می‌توان داده‌های ورودی را تغییر داد.
5. در چاپ دیجیتال تنها از رنگ‌های استاندارد می‌توان استفاده کرد در حالیکه در چاپ افست می‌توان از ترکیب رنگ چهارگانه یا CMYK استفاده کرد که هر یک از این رنگ‌های چهارگانه دارای غلظت بین صفر تا 100 هستند.

فرآیند چاپ افست چگونه است؟

پروسه چاپ به روش افست در سه مرحله و توسط 3 استوانه، غلتک یا سیلندر انجام می‌شود که در این بخش به شرح آن خواهیم پرداخت. این استوانه‌ها نقش اصلی چاپ را در دستگاه‌های افست بر عهده دارند. در ابتدا چیزی که می‌خواهیم چاپ کنیم روی غلتکی که با زینک یا آلومینیوم پوشیده شده منتقل می‌شود. نکته جالب این است که فقط آن قسمت از این غلتک جوهر چاپ را به خود جذب می‌کند که  دارای نقش یا نوشته است. در مرحله بعدی، سیلندر پایین دستگاه که به آن سیلندر افست گفته می‌شود در جهت عکس سیلندر بالائی به حرکت در می‌آید و باعث می‌شود نقش یا نوشته روی لایه لاستیکی سیلندر بالائی شکل بگیرد. سپس در مرحله آخر هر سطحی که قرار است چاپ روی آن انجام شود دور غلتک سوم که یک استوانه فولادی است می‌چرخد و تصویر مورد نظر را به کمک اعمال فشار، از سیلندر بالائی می‌گیرد.

کاربردهای چاپ افست

کاربردهای چاپ افست بر کسی پوشیده نیست. هر محصول تیراژ  بالائی که در اطراف خود می‌بینید با روش افست چاپ شده است که متداول‌ترین آن کتاب و مجله است. هر زمان در حال مطالعه یک کتاب، تورق یک نشریه یا حتی بررسی ویژگی‌های یک محصول در بروشور تبلیغاتی هستیم در واقع در حال بهره‌مندی از فناوری چاپ افست می‌باشیم. به جز موارد گفته شده، از افست در صنعت تبلیغات و بسته‌بندی استفاده زیادی می‌شود. چاپ نقشه، کاتالوگ، سربرگ، برگه یادداشت و بازی‌های مختلف کارتی هم به کمک چاپ افست انجام می‌شود.

چاپ دیجیتال یا چاپ افست، کدام را انتخاب کنیم؟

چاپ افست و دیجیتال هر دو از روش‌های کاربردی و مهم در صنعت چاپ هستند و انتخاب هر یک از آنها باید به فراخور نیاز مشتری باشد. همانطور که در بالا گفته شد فاکتورهای مهمی در انتخاب این روش‌ها باید مد نظر قرار بگیرد. موارد زیادی از جمله اینکه چاپ در چه تیراژی باید انجام شود، کیفیت و دوام محصول چاپی چقدر اهمیت دارد، رنگ‌های مورد نظر ما چه رنگ‌هایی هستند، روی چه سطحی می‌خواهیم چاپ را اجرا کنیم و نهایتا اینکه بودجه مالی ما چه میزان است روی انتخاب روش چاپ تاثیرگذار است. اگر بخواهیم چاپ در تیراژ بالا و با قیمت مقرون به صرفه، کیفیت خوب، ماندگاری طولانی و رنگبندی متنوع اجرا شود، روش چاپ افست گزینه بسیار بهتری نسبت به روش دیجیتال است.

برای سفارش چاپ افست به چه مواردی دقت کنیم؟

همانطور که در این مطلب به آن اشاره کردیم، چاپ افست فرایند پیچیده‌تری نسبت به سایر روش‌های چاپ دارد به همین دلیل بهتر است نکات ذیل را در نظر بگیریم تا از نتیجه کار، رضایت بیشتری داشته باشیم.

1. طراحی یک فایل استاندارد اولین نکته‌ای است که باید به آن دقت کنید. همکاری با یک طراح حرفه‌ای، استفاده از نرم‌افزار مناسب، انتخاب ابعاد صحیح و فونت متناسب از مواردی است که باید رعایت شود.
2. حتما در حین طراحی فایل، یک حاشیه امن به اندازه 3 تا 5 میلی‌متر برای برش و تاخوردگی محصولات چاپی در نظر بگیرید.
3. در انتخاب ویژگی‌های سطح چاپی حساس باشید مثلا اگر قرار است چاپ افست روی کاغذ انجام شود حتما کاغذ با گرماژ مناسب را خریداری کنید.
4. انتخاب مد رنگی صحیح برای چاپ افست یعنی CMYK از جمله موارد بسیار مهم است چرا که مد رنگی RGB مخصوص نمایش در نمایشگر است نه چاپ، به همین دلیل استفاده از آن می‌تواند کیفیت رنگ‌ها را در محصول چاپی کاهش دهد.
5. فایل طراحی شده را به یکی از فرمت‌های استاندارد و مناسب از جمله PDF و TIFF ذخیره نمائید.
6. سفارش چاپ خود را به یکی از چاپخانه‌های معتبر بسپارید تا محصول چاپی را در زمان تعیین شده و با کیفیت مطلوب تحویل بگیرید.

مطالعه مقالات زیر پیشنهاد می شود:

• همه چیز درباره چاپ دیجیتال ؛ بررسی مزایا و کاربردها
• معرفی چاپ یووی UV و کاربردهای آن
• چه فرمتی برای چاپ کتاب‌های دیجیتال مناسب است؟
• معرفی انواع کاغذ برای چاپ
• چاپ DTF (دی تی اف) چیست و چه مزایایی دارد؟
• مزایای چاپ دیجیتال نسبت به چاپ سنتی